10 soruda grip aşısı hakkında merak edilenler

Sağlık Bakanlığı COVID-19 Bilim Kurulu üyesi Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı üyesi Prof. Dr. Levent Akın, grip aşısıyla ilgili akıllara takılan soruları Hürriyet gazetesine yanıtladı. İşte 10 soruda grip aşısı... 1) Grip aşısında Sağlık Bakanlığı risk skoru uygulamaya başladı. Belli hastalıkları olanlar, 5 ve üzeri puan toplayanlar öncelikli aşı olabilecek. Neden böyle bir skorlamaya gidildi? Türkiye’de şu anda düzenli grip aşısı olan ama olması gerekmeyen bir grup var. İkincisi, düzenli aşı olan ve mutlaka olması gerekenler var (İleri derece olmasa da diyabetliler, tansiyon hastaları gibi). Üçüncüsü ise aşı olması gereken ama gidip olmayanlar var (Örneğin ileri derece diyabeti olanlar). Burada şu sorun ortaya çıktı. Grip aşısı bir şekilde bulup alabilene mi yaptırılacak yoksa ihtiyacı olana mı yapılacak? Türkiye bir seçim ve planlama yaptı. Eleştirileri de dikkate alıyoruz. Ama şu unutulmamalı, Türkiye ağır olabilecek hastaları gözden çıkarmadı.2) Dünyada da böyle bir skorlamaya gidildi mi? Dünya, direkt bu skorlamayı kullanmasa da farklı yöntemler kullanarak öncelikli aşı vurulması gereken kişileri belirledi.3) Şu anda durumu ağır olabilecek kaç kişi var? COVID ve griple birlikte karşılaştığında hastalığı çok ağır geçirecek grubun 350 bin olduğunu tahmin ediyorum.4) O zaman artık paranız olsa da aşı alıp yaptıramayacak mısınız? Bu yıl yaptıramayacaksınız.5) Peki ileri derecede olmasa da diyabet hastaları, tansiyon ya da KOAH hastaları da aslında risk altında. ‘Charlson Risk Skoru’na göre puanlamada 5’i geçemediği için bu kişiler grip aşısı yaptıramayacak mı? Başka firmaların aşılarına ruhsat verip 3.5 milyon doz aşıyı ülkeye getirirsek, ki girişimler o yönde, o zaman 5 puan, 3-4’lere gerileyebilir. Bu durumda 5’i geçemeyen ancak aşı olması gereken grubun da kasım ortasına kadar aşı olabileceği tahmin ediliyor.6) Her yıl sağlık personeline de grip aşısı öneriliyordu. Bu yıl ne olacak? Tabii ki burada en önemli grup sağlık personeli. Onlar sürekli hastanedeler ve gribin tam içindeler. Sayıları 1 milyondan fazla olduğu için onlarda da öncelik sırası oluşturulacak. Örneğin organ naklinde çalışan, yoğun bakımlarda çalışanlar aşı vurdurmak için öncelikli olacak.7) Şu anda tüm dünyada ne kadar grip aşısı üretiliyor? Bütün dünyadaki aşı üreticileri bir araya gelse şu anda üretilebilecek grip aşısı 1.5 milyar doz.8) Türkiye ne kadar grip aşısı talep ediyor? Türkiye yıllık olarak yakın zamana kadar 2 milyon doz aşı kullanıyordu. COVID-19 nedeniyle, sonbaharda grip aşısı talebi tüm dünya ülkelerinde arttı. Türkiye, nisan ayından bu yana grip aşısı piyasasından aşı elde etmeye çalışıyor. Ancak COVID-19 nedeniyle bu yıl grip aşısı talebinin ülkemizde 12 milyon olduğu tahmin ediliyor.9) Bu dönemde kaç milyon doz aşı ülkeye getirilebilecek? Sağlık Bakanlığı, ülkesinde ruhsatlı ama Türkiye’de ruhsatlı olmayan aşıları da almaya çalışıyor. Normal bir zamanda olsak ruhsat vermek 2 yıl sürerdi ancak şu anda bu süre düşecek ve ülkeye kasım ayı ortalarına kadar yaklaşık 3.5 milyon doz aşı getirileceğini düşünüyorum. 10) Türkiye neden grip aşısı üretmiyor? Türkiye de artık aşı ile ilgili hummalı bir çalışmaya girdi, ciddi biçimde kaynak aktarmaya çalışıyor. Grip aşısı üretmek için iki yıl içinde kapasitesini elde edebilir.