Atatürk'ün yayınladığı 'sokak köpeği' genelgesi: 1932'de sorun böyle çözülmüş

Sokaklarda onlarca insanın canına kasteden başıboş köpekler için 1932’de Resmi Gazete'de yayınlanan karar yeniden gündem oldu.Başıboş sokak köpeklerinin sahiplenilmedikleri durumunda ‘uyutulması’ usulünü içeren kanun teklifinin TBMM’ye getirilmesi gündemdeyken bazı kesimler bu kanun teklifine muhalefet ediyor. Hayvanseverlik adı altında gerçekleştirilen karşı görüşlerde, sokak köpeklerinin "önce toplatılıp sonra öldürüleceği savunuluyor. Köpek istilasını normalleştirme çabası Gündeme gelecek düzenlemeyi sulandırmaya çalışan gruplar, özellikle savunmasız çocuklara karşı saldırgan başıboş köpeklerin sokakları istila etmesini normalleştirmeye çalışıyor. Tarihi gerçekler, Türkiye’nin geçmişte de başıboş köpek sorunu yaşadığını ve hukuki olarak seferber olduğunu yansıtıyor. 1932 yılında itlaf edilmeleri için karar çıktı 1932 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün başıboş köpek sorununa karşı aldığı önlemler, yeniden gündeme geldi. Resmi Gazete’de 13 Haziran 1932 tarihinde yayınlanan genelgeye göre hükümetin, “sahipsiz ve maskesiz dolaşan köpeklerin itlaf edilmesini” kararlaştırdığı görülüyor. "Sahipsiz bütün köpekler itlaf edilecektir" 13 Haziran tarihli yayınlanan Resmi Gazete'de şu ifadeler yer alıyor: "Sahipsiz olan bütün köpekler itlaf edilecektir. Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipsiz köpekler, hiçbir surette başı boş olarak mahalle arlarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmayacaktır. Dolaştırmak isteyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzere ağız ve burnuna maske takmaya mecbur tutulacaklardır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde belediyeler tarafından neşir ve ilanı ile şiddetli murakabe edilmesi ve muhalif hareket edenler hakkında belediyece ceza tatbik edilmesi icap eder. "Zehir masrafları belediyelere aittir" Maskesiz görülecek köpeklerin itlaf edileceği de halka tefhim edilecek (duyurulacak) ve bunu müteakip maskesiz dolaştığı görülen köpekler itlaf edilecektir. Köylerde bulunan sahipli köpekler gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulacak ve ancak geceleri bekçilik işini görebilmeleri için serbest bırakılacaklardır. Bu mecburiyet köy ihtiyar heyeti vasıtası ile bütün köylülere tamim edilecek ve mecburiyete riayet etmeyenlerin köpekleri itlaf edilecektir. Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir, Bununla beraber zaruret hissedilecek olursa ve makamı vilayetçe lüzum gösterilirse Vekaletimizce sari (bulaşıcı) hastalıklar tahsisatında muavenette bulunulacaktır. Kurşunla itlaf edilmesi Mahallince münasip görülen yerlerde başıboş kopeklerin kurşunla itlafı daha ameli olur. Tamim muhteviyatının dikkatle takip ve tatbiki eshabının temini ve vilayet dahilinde bu hususta yapılan icraat hakkında Vekalete peyderpey malumat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.”