COP29 bitti: Görüşmelerden ne çıktı?

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29), Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenirken, gelişmiş ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele için yıllık 300 milyar dolarlık finansman taahhüdünde bulunması tartışma yarattı. Gelişmekte olan ülkeler, bu miktarın iklim kriziyle başa çıkmak için yetersiz olduğunu belirterek anlaşmaya tepki gösterdi.
 
Yıllık 300 milyar dolar taahüt
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılan açıklamaya göre, gelişmiş ülkeler, 2035’e kadar 1,3 trilyon dolara çıkarılması hedefiyle yıllık 300 milyar dolarlık iklim finansmanı sağlamayı kabul etti. Ancak bu miktar, hem BM hem de gelişmekte olan ülkeler tarafından 'yetersiz' bulundu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Bu miktar, karşı karşıya olduğumuz zorluğun büyüklüğünü karşılamaktan uzak. Daha iddialı bir sonuç bekliyordum” diyerek hayal kırıklığını dile getirdi. BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) İcra Sekreteri Simon Stiell ise “Ülkeler arzu ettikleri sonucu elde edemedi. Gelecek yıl COP30’a kadar çabalarımızı iki katına çıkarmalıyız,” değerlendirmesinde bulundu.
 
Gelişmekte olan ülkeler tepki gösterdi
Gelişmekte olan ülkeler, anlaşmanın beklentilerinin çok altında kaldığını belirtti. Bu ülkeler, en az 1 trilyon dolarlık yıllık finansman taahhüdü beklediklerini ifade ederek anlaşmayı 'zayıf' ve 'yetersiz' olarak nitelendirdi.
Hindistan heyeti temsilcisi Chandni Raina, “Bu belge, optik bir illüzyondan ibaret. Karşı karşıya olduğumuz zorluğun büyüklüğünü asla kapsayamaz. Bu nedenle belgeyi kabul etmiyoruz,” dedi. Marshall Adaları temsilcisi Tina Stege ise “Savunmasız ülkelerin ihtiyaç duyduğu fonun çok küçük bir kısmı ile ayrılıyoruz. Bu anlaşma yeterli değil,” ifadelerini kullandı.
Afrika ülkeleri de sonuçtan hayal kırıklığı duyduklarını belirtti. Sierra Leone temsilcisi, “Bu durum gelişmiş ülkelerin iyi niyet eksikliğini gösteriyor,” dedi.
 
2024'ün en sıcak yıl olması bekleniyor
İklim değişikliği tartışmaları sürerken, Avrupa Birliği’nin dünya gözlem platformu Copernicus’tan gelen açıklama, 2024’ün kayıtlardaki 'en sıcak yıl' olacağını kesinleştirdi. 2024’ün ilk 10 ayında, küresel sıcaklık ortalaması, 1991-2020 döneminin 0,71 santigrat derece üzerinde ölçüldü.
 
Bölünmüşlük
Gelişmekte olan ülkeler, ABD, Kanada ve Avrupa ülkelerinin daha fazla katkı sağlamasını isterken, Çin ve Körfez ülkelerinin de finansman desteği sağlaması gerektiğini vurguladı. Özellikle küresel sıcaklık artışından büyük zarar gören ülkeler, gelişmiş ülkelerin sorumluluklarını yerine getirmediğini savunuyor.
COP29, iklim finansmanı konusunda bazı adımlar atılsa da, taraflar arasındaki büyük uçurumun giderilemediğini bir kez daha gösterdi. Gelecek yıl düzenlenecek COP30’da bu konuların yeniden masaya yatırılması bekleniyor.