Bakan Koca'dan tedirgin eden sözler: Yaş ortalaması 36'ya kadar düştü!

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıklamaları ise şöyle:

Sizleri sağlık dileklerimle selamlıyorum. Haftalar boyunca kendilerini salgından korumaya çalışan büyüklerimizi, gençlerimizi, çocuklarımızı, insanlarımızı selamlıyorum.

Hekimlerimize hemşirelerimize bütün sağlık personelimize özverili hizmet için bir kez daha teşekkür ediyorum. İyi ki varsınız.

Bizlerle gece gündüz mesai yapan bakanlık görevlilerimize sevgi ve takdirlerimi ifade etmek istiyorum. il sağlık müdürlüklerimizi, filyasyon ekibimizi gelinen nokta için kutluyorum.

Devletimiz salgınla mücadelenin kahramanlarına gerekli imkanları sağladı. Cumhurbaşkanımızın şahsında devletimizin kurumları ve kabinemizin değerli üyelerine saygı ve teşekkürlerimi sunuyorum.

Son derece önemli bir nokta var. Sizlere teşekkürlerim tam bir zaferle sona ermiş, mutlak surette kazanılmış bir mücadelenin teşekkürü değil. Neticesi kuvvetle öngörülen bir savaşta birbirimize güç veren teşekkürlerdir.

Koronavirüs sebebiyle ilgili kısıtları büyük oranda kaldırdı. Cumhurbaşkanımız önlemlerin, yeni durum kararları dünkü kabine toplantısı ardından açıkladı. Üzerinde durulan şart koronavirüsün kökü tamamen kazınana kadar hayatımızı maske, temizlik, sosyal mesafe ilkeleri içerisinde düzenlememiz şarttır.

65 yaş üstü büyüklerimiz sabah 10 ile akşam 8 arasında dışarı çıkabilecektir. Bu grubun evde kalmasının sebebi Kovid19'a karşı ciddi dezavantaja sahip olmalarıdır. Kısıtın neredeyse tümden kalkmış olmasının anlamı dezavantıjın ortadan kalkması değildir.

65 yaş üstü büyüklerimize sokağa çıkma yasağı konmadan önce vakaların yüzde 15,7'si bu yaş grubundandı. Sokağa çıkma yasağından sonra bu oran yüzde 7,5'a düştü. Hastalığa yakalanma oranı yaklaşık yüzde 50 oranında azalmıştır. Evde kalarak elde edilen bu sonuçar dışarıda tedbirlere tam uyumla sürdürülmelidir.

Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan kararlarla 18 yaş altı kısıtlamaların tümü kaldırıldı. Başta çocuklarımız olmak üzere hastalığı belirtisiz taşıyan, bulaştırıcılıkta potansiyeli olan gruptur. Vaka sayımızın, kayıplarımızın azalması gençlerimizin ve fadekar vatandaşlarımıza bağlıdır. Umarım gençlerimiz ve büyüklerimiz bu serbestliği hem bir hak hem hak edilmiş teşekkür olarak görürler umarım.

Sevgili gençler salgın döneminde genç olmak kabahat değildi. Belirti göstermeden virüsü taşıma potansiyeli taşımanız maalesef evlerde kaldınız. Güç de mesuliyet de artık sizde. Bu günlerin örnek genci maskesini takan, mesafesini koruyan gençtir.

Kıymetli büyüklerim evde kaldığınız günler boyunca riskten uzak kaldınız. Şimdi serbestlik gelmiş olması riskin kalktığı anlamına gelmiyor. Günde 10 saat olan serbest zaman hakkınızı ihtiyatlı bir şekilde kullanabilirsiniz. Sizden ricam evden geçen günleri riske atmamanız. Lütfen büyüklüğünüzü göstermeye devam edin.

Bu sınavın finaline hazırlanmalıyız. Tedbirler konusunu layıkıyla uygulamakta her ne kadar bazı sorunlar yaşasak da iyi çalıştık. Şimdi hastalıktan kendimizi nasıl koruyacağımızı son derece iyi biliyoruz. Kontrollü sosyal hayata uyarak aktif mücadeleye geçtik. Ekonomik, sosyal, kültürel hayata katılarak işimize dönerek başladık. Koronavirüs maskesi ve koronavirüs riskine 1,5 metre mesafe tedbirden biri tek başına yeterli değildir. İki tedbir birlikte tam tedirdir.

Bir üçüncü husus var. El temizliğine normalden fazla önem gösterilmelidir. Virüs bazı yüzeylerde bir müddet canlı kalabildiği için ağza ve burna dokunulduğunda bulaş olabilir. Evimizin dışındaki her ortamda virüsten korunmanın çaresini zikrettiğimiz bu tedbirlerde arayalım.

Avrupa ülkelerine kıyasla en az kısıtlama, can kaybı ve ekonomik sıkıntıyla atlattığımız malumunuzdur. Kısıtlamaların kalkmasının zemini sağladığımız başarıdır. Başta pandemi hastanelerinde olmak üzere tüm hekim arkadaşlarım, sağlık çalışanlarımız, bilim insanlarımız, salgınla mücadelenin tüm mensupları şimdi sizden iyi haberler bekliyorlar. Onlar için maske, mesafe kurallarına, tedbirlerine uymanızdan daha güzel bir haber ve teşekkür yoktur.

Hayatlarını feda eden dünya çapında bilim insanları, hocalarımız, hekimlerimiz, hemşirelerimiz olduğunu unutmayalım. 5 bine yakın insanımızın salgın nedeniyle aramızdan ayrıldığını unutmayalım.

10 gün önce başlayan normalleşme süreci sağlık alanı başta olmak üzere çok geniş alanı içeren, büyük önem arzeden süreçtir. Dünya çapında salgın insanların evlerine kapanmasına yol açmakla kalmadı. Eğitim, ekonomi, kültür hayatına darbe vurdu. Türkiye bu süreci en az hasarla yaşayan ülkeler arasında.

Tedbirlere uymayın, normalleşme sürecini kurallara uyarak geçirmenin önemi bu bakımdan büyüktür. Tedbirlere uymak devletimize, milletimize karşı birer ödevdir. Normale dönüşün geri dönüşsüz olmasını sağlarsak daha mutlu bir ülke olacağız.

Kontrollü sosyal hayatın amacı geriye dönüş yolunu kapatmaktır. Bu hayat tarzından taviz vermeyelim. Normalleşme sürecinde kılavumuz riskin devam ettiği gerçeğidir. Son vakayı en kısa zamanda görmek tedbirlere uyumla mümkündür. Önümüzdeki hafta dünya genelindeki seyrini size anlatmaya çalışacağım, genel bir değerlendirme yapacağım. Bugünün vaka tablosunu vermek istiyorum. Bugünkü toplam vaka sayımız 922. Düne göre bir düşüş olduğunu söyleyebilirim. Hayatını kaybeden vatandaşlarımızın sayısı 17. Düne göre biraz daha düşüş sözkonusu. İyileşen vaka sayımız 2 bin 241, toplam test sayımız 26 bin 521. Yoğun bakımda tedavisi devam eden hasta sayımız 631. Bugün itibarıyle entübe edilen, cihaza bağlı olan hasta sayımız düne göre düşüş içinde 280.

Dünyada özellikle normalleşme döneminde uçuşlarla ilgili büyük tartışmalar olduğunu biliyorsunuz. Hava yolu şirketleri, ülkeler boyutuyla. Bu uçuşların nasıl yapılabileceği konusu çok tartışmalı. Avrupa ülkeleri DSÖ dahil olmak üzere bu süreçte hava limanlarında test yapılmasını önermiyor. Biz Türkiye'de özellikle turizmin yoğun olduğu bölgelerde, oteller dahil olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığımızla yoğun çalışarak, oradaki işletmeleri sertifikalandırarak, bütün detayları belirlemiş olduk. Avrupa'dan farklı olarak şunu yapmak istiyoruz; yurtdışından gelen bütün vatandaşlarımızı sağlık taramasından geçirmek istiyoruz. Eğer hastalık bulgusu varsa o durumda biz gerektiğinde hastanede tedavisini planlıyor olacağız. Bunun dışında ülkelerden gelen, Kültür ve Turizm Bakanlığı, THY ve Ulaştırma Bakanlığımızla birlikte ülkelerdeki salgın durumu göz önüne alarak belirlemiş olduk. Bunu ülkelerle birlikte yaptık. 90 ülkeyi belirledik sonra 60 ülke daha ilave edilmiş oldu. Bütün ülkelerle görüşülerek karşılıklı takvimlerle mutabık kalınmaya çalışıldı. Bu ülkelerden uçuşların yapıldığı dönemde bulaşın, vaka durumun ne olduğunu haklı olarak bilmek istiyoruz, yani test yapmak istiyoruz.

Bizi yanıltan daha doğrusu yanlış algıyı oluşturan oranın yüksekliği. 1 Nisan sonrası 65 yaş üstü büyüklerimize kısıtlama uygulandı. 1 Nisan öncesi toplam vakanın içindeki 65 yaş üstü oranı yüzde 15,7 idi. Kısıtlama sonrası ise 65 yaş üstü bu oran yüzde 7,5'a düştü. Yani yarı yarıya azalmış oldu. Eğer aynı şekilde 15.7 şeklinde devam ediyor olsa idi o durumda bu sayı iki katına kadar hayatını kaybeden vatandaşımızın olmasıyla sonuçlanabilirdi. Sayı 8-9 bin belki 10 binlere yakındı. 65 yaş üstü kısıtlamadan son derece büyük fayda gördüğümüzü özellikle söylemek istiyorum. 65 yaş üstü ve kronik hastalıklara özel önem vermiş olmamızdan Türkiye'nin elde ettiği başarıyı DSÖ yeni yeni fark ediyor.

Toplumbilimi Kurulu özellikle bizim ikinci dönem; yani normalleşme, yeni normal, kontrollü sosyal hayat olarak adlandırdığımız bu dönem için çok büyük bir fonksiyon ifa ediyor. Bilim Kurulumuz daha çok tıbbi boyutuyla fonksiyon gördü, görmeye devam edecek. Bundan sonraki süreçte vatandaşımızın, 20 yaş altı, 65 yaş üstü uzun süre içeride kalmış olmaları başta olmak üzere, psikolojik ve sosyolojik etkilerini de konuşacağımız, değerlendireceğimiz dönem olduğunu görüyoruz. Bu etkileri görmek istiyoruz. Bunu psikolog, psikiyatr, sosyolog, ilahiyatçı dahil olmak üzere bu sürecin irdeleneceği dönem olarak biliyoruz. Toplumbilimi kurulumuzdan beklentilerimiz var. Önümüzdeki hafta daha net ve doyurucu yapılanları aktaracağız.

Genel olarak söylemem gerekirse; özellikle vaka sayısının yüzde 60 oranında olduğu İstanbul'u biliyoruz. İstanbul, İzmir gibi illerimizde vaka sayılarının azaldığını, hastane yükünün azaldığını rahat söyleyebiliriz. Her geçen gün özellikle 1 Haziran sonrası dahil olmak üzere Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da giderek kısmi artışın olduğunu söyleyebiliriz. Hareketlililiğin getirdiği, maske kullanmamak noktasını gösteren bir durum. Kültürel, sosyal, nişan gibi benzer etkinlikler sonrası artışın daha fazla olduğunu görüyoruz. Buralarda filyasyon çalışmalarımızı yoğunlaştırmış durumdayız. Vatandaşımız daha hassas davranmasını, tedbirler konusunda katı davranmak zorunda olduğumuzu söylemek istiyorum. Ankara'da bugün itibarıyle düşüşe geçmiş oldu. Konyamızda aynı şekilde bir fabrika ve iki yerleşim yerinde yapılan tarama sonrası bir yükselişin olduğunu gördük, bugün itibarıyle Konya'da düşüşün olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle toplu alanlarda, sosyal, kültürel durumlarda mutlaka mesafe kuralına, herkesin maskeli olmasını, el hijyenini mutlak surette dikkat etmemizin altını çizerek vatandaşımıza hatırlatmak istiyorum.

Bu tedbirlere uyulmazsa daha üzücü sonuçlar çıkabilir, başa dönebiliriz. Herkesin sorumluluğunu yerine getirmesini tekrar hatırlatmak istiyorum. Hiç kimsenin bu anlamda farklı davranmaya hakkının olmadığını söylemek istiyorum. Toplum olarak birbirimizi yumuşak iletişim diliyle uyarmayı ihmal etmemiz gerektiğini hatırlatmak istiyorum.

Biz aslında 65 yaş üstü büyüklerimizin bu dönemde özellikle korumak amaçlı bir uygulamaydı. Çünkü 65 yaş üstü direncin düşüklüğüne bağlı olarak istemediğimiz sonuçların olduğunu biliyoruz. Uzun süreli içeride kalmanın getirdiği birtakım sorunların olduğunu biliyoruz. Bir hareketliliğin belli saatlerde sağlanması gerekiyor. 10 saat gibi zaman diliminin hepsini dışarıda kullanmaları gerekmiyor. Kimisi güneşli günler, kimisi işlerini takip etmek için günün belli saatlerini kullanabilme çerçevesinde geliştirilmiştir.

Daha önce söylemiştim. Hafta sonu özellikle bu anlamdaki karar hükümetimizin bir kararıydı. Özellikle bu çerçevede Bilim Kurulumuzun, daha önce söylediğim şekliyle gündemine gelmemişti. Bilim Kurulumuz da hareket serbestliğini büyüklerimiz için gerekli olduğunu söylemişti. Bu çerçevede sayın Cumhurbaşkanımızı toplumdaki genel beklenti doğrultusunda bütün detayları ile açıklamasını hepimiz görmüş olduk. Daha önce alınan hükümet kararıydı, toplumdaki beklentiler doğrultusunda sayın Cumhurbaşkanımız hepimize açıklamıştı.

Pandemi döneminde bizim 1 milyon 100 bine yakın sağlık çalışanımızı fedakar ve özverili gayretinden sonra artık şiddet olayların sonlanması gerektiğine inanıyorum. Sağlık çalışanlarımızın böyle bir şiddet olayıyla karşı karşıya kalmış olması kabul edilebilir bir olay değildir. Bununla ilgili yüce yargımız hassasiyeti daha önemli ortaya koyar diye söylemek istiyorum. Erken dönemde salıverildikleri şekliyle haber oldu. Ben yüce yargımızın bu konuda gereğini yapacağına, vicdanları rahatlatacağına olan beklentimizi tekrarlamak istiyorum.

Antikor çalışma çok önemsediğimiz çalışma. DSÖ Avrupa Bölge Direktörü ile bir karşılıklı dönemi değerlendirme görüşmemiz oldu. Uzun süreli bir video konferans görüşmesi oldu. Bu konudan bahsettim. Avrupa'da bu denli büyük çapta çalışma olmadığını sonuçlarını merakla beklediklerini söyledi. Bu testin kimlere yapılacağı şu an belli. Sadece PCR değil kan örneklerine de bakılmış olacak. Bütün Türkiye için bu planlandı. Şu an 8 ilde başlandı, yarın 5 il planlanmış olacak. İki hafta içerisinde 81 ilde bitmiş olacak. Toplumdaki bağışıklık durumumuzun düzeyini il il, bölge bölge bitirmiş olacağız. Aktif vaka oranımızın ne olduğunu görmüş olacağız. Sürü bağışıklığının ne kadar gerçekçi olup olmadığını da görmüş olacağız. Sonuçlar çıkınca bunu daha net Bilim Kurulumuzla tartışmış oluruz. Gerçekten dünyaya örnek olacak bir çalışma olduğunu bilelim. Bunun sonuçlarını çok tartışacağımızı, yayın haline getireceğimizi söyleyebilirim.

Bilimsel veri ile tabii ki normalleşme dönemini oluşturmaya çalışıyoruz. Virülansın değişikliği ile normalleşmeye geçilecek diye bir durum yok. Vaka sayısının azalması, hastane yükünün düşmesi ve özellikle vefat sayılarının azalmış olmasıyla normalleşme dönemine geçmiş oluyoruz. Virülansın azalmış olması bizi sevindirir. Şu ana kadar virülansın azaldığına dair dünyada ortaya konmuş bir çalışma yok. Virüsün nasıl bir virüs olduğunu, bulaşıcının nasıl olduğunu, tedavide sonuç aldığımız ilaç ve benzeri yaklaşımlar olduğunu, bunlardan fayda gördüğümüzü daha önce söylemiştim. Erken dönemde ilaca ne zaman başladığını biliyoruz. Birçok tedaviyi iyi biliyoruz ve sonuç aldığımızı biliyoruz. Şu anda virülansla ilgili bir sonuç elde edilmediğini biliyoruz.

Kronik hastalarla ilgili aslında daraltılmadı. Merkezden, e-nabız üzerinden özellikle direnci düşük olan, insülün tedavisi gören, kematerapi gören hasta grubunu tanımladık. O çerçevede idari izinli sayılmalarını, 65 yaş üstü şeklinde planlamış olduk. İstismar edilmesini istemedik.

Toplum büyüklerimizin topluma bu anlamda örnek olması için özellikle daha hassasiyetle maske ve mesafe kuralına uymalarını bekliyoruz. Teşekkür ediyorum.