İstanbul'da barış masası... Ukrayna: Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz

Rusya ile Ukrayna arasındaki ateşkes müzakerelerinin İstanbul ayağında, taraflar birçok konuda ılımlı tavır sergilerken, güvenlik garantileri konusunda anlaşamadılar. Ukrayna heyeti, anlaşma için Rus askerlerinin geri çekilmesini de talep etti. Taraflar yeniden görüşecek ve olumlu karara varılırsa, Türkiye dahil birçok ülke, garantör olarak anlaşmaya dahil olacak.  Ukrayna heyeti, "Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz. Rusya ile anlaşma garantör ülkeler ile birlikte imzalanacak" dedi. Rusya tarafı ise Ukrayna'nın önerilerinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e iletileceğini açıkladı. Görüşmelerin iki hafta içinde yeniden yapılması bekleniyor.

"TÜRKİYE DAHİL BİRÇOK GARANTÖR İSTİYORUZ"

Ateşkes sürecinde Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istediklerini belirten heyet, "Savaşı sona erdirmek için Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve geleceğini sağlamak için önemlidir. Bunlar Ukrayna'nın güvenliğini garanti edecek. Bunun NATO'nun 5. maddesine benzer olmasını istiyoruz" dedi.

ASKERİ GÜÇ İÇİN AYRI MÜZAKERE TALEBİ

Öncelikle bir referandum gerçekleştirilmesi ve ardından garantör ülkelerin parlamentoda bunu onaylaması gerektiği belirtilen açıklamada şöyle denildi:

"Müzakareler sürereken askeri güç kullanılmaması konusunda da ayrı bir müzakere gerekecektir. Tabii ki burada tıkanık konular büyük ölçüde çözülmemiş görünüyor. Manipülasyonlara izin verilmemesi lazım. Sosyal medyada dezenformasyon görüyoruz. Bunun geçerli bir döküman olabilmesi için öncelikle anlaşmaya varılması gerekiyor. Çünkü Viyana Sözleşmesi'ne hepimiz tarafız. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de çeşitli mekanizmaların harekete geçirilmesi gerekecek. Olası bir anlaşma olursa, Rusya'ya bunu ileteceğiz. Anlaşma olursa garantör ülkeler tarafından imzalanacak. Garantör ülkeler bunu imzalayacak olursa Rusya'ya ile yapılacak olan anlaşmada taraf olacaklar demektir. Bu durum işgal altındaki bölgelerde askeri güç kullanılmasını içermeyecek."

Dolmabahçe'deki görüşmeleri çok sayıda gazeteci takip etti.

"RUS ASKERİ ÇEKİLSİN"

Ukranya heyetinin yaptığı açıklamada, Rus askerlerinin çekilmesi konusuna özellikle vurgu yapıldı. Heyetin açıklamasındaki ifadeler şöyle:

"Bu referandum olağanüstü hal altında gerçekleştirilemez. Rusya askerleri topraklarımızdan çekilirse böyle bir süreç yönetilebilir. Bu yöntem uygulamaya konulursa, savaşa da bir nokta koyulması anlamına gelecek. Biz bugün görüşümüzü açıkladık. Cevaplarını bekliyoruz. Biz temel olarak en önemli, geri adım atmayacağımız adımları söyledik. Önümüzdeki 2 hafta içerisinde garantör ülkeleri de çok taraflı görüşmelere davet etmeyi düşünüyoruz."

PUTİN İLE ZELENSKİ BİR ARAYA GELECEK Mİ?

Rus heyeti ise bazı maddeler üzerinde anlaşma sağlandığını duyurdu. Ukrayna heyetinin önerilerinin Putin'e iletileceğini belirten heyet, Putin-Zelenski zirvesinin ancak dışişleri bakanlarının anlaşması durumunda mümkün olabileceğini kaydetti.

GÖRÜŞMELER İKİ HAFTA İÇİNDE DEVAM EDECEK

Görüşmelerin yarın da devam etmesi planlanıyordu. Ancak Dışişleri bakanlığı kaynakları görüşmelerin sona erdiğini duyurdu. 

Ukrayna heyeti görüşmelere iki hafta içerisinde devam edilebileceğini açıkladı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: DÜNYA SİZDEN GELECEK MÜJDELİ HABERLERİ BEKLİYOR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, müzakereler öncesinde kısa bir konuşma yaptı.

Müzakere sürecinde her iki tarafın da hakkını koruyan adil bir yaklaşım sergilediklerini söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:

"Ölen her insan, yıkılan her bina refah yolunda harcanması gereken kaynağa zarara vermektir. Artık görüşmelerden somut sonuçlar alınması gereken bir döneme girdik. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor." 

Cumhurbaşkanı, barış ve istikrar için sorumluluktan kaçmadıklarını belirterek, "Bir an önce ateşkesin sağlanması herkesin faydasınadır. Bu konuşmadan sonra Taşkent'e gidiyorum. Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu İstanbul'da bırakıyorum" diye konuştu.

Erdoğan'ın taraflarla temasları sonucunda, daha önce Belarus'ta bir araya gelen heyetlerin, bir sonraki görüşmesini İstanbul'da yapmasına karar verilmişti.

RUS OLİGARK ABRAMOVİCH İSTANBUL'DA

Rusya ile Ukrayna arasında Dolmabahçe'de yapılan görüşmelere Roman Abramovich de katıldı.

Rusya ve Ukrayna heyetleri bugün Dolmabahçe'de bir araya geldi. Toplantının açılışında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuştu. Görüşmelere zehirlendiği iddia edilen Rus iş adamı Roman Abramovich de katıldı. Erdoğan'ın konuşması sırasında masada olmayan Abramovich'in Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın yanında oturduğu görüldü.

Roman Abramovich'in Kiev'de Ukraynalı müzakerecilerle yaptığı görüşmeden birkaç hafta sonra zehirlendiği iddia edilmişti.

Abramovich ve iki Ukraynalı üst düzey müzakerecide göz kızarıklığı, ağrılı ağlama ve eller ve yüzlerde deri soyulması gibi semptomlar görüldüğü öne sürülmüştü.

Rus Oligark Abramovich de İstanbul'daki görüşmelere katıldı.

UKRAYNA: AZAMİ TALEBİMİZ KALICI ATEŞKES

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, yerel televizyonların ortak yayınında yaptığı konuşmada İstanbul'da yapılacak Rusya-Ukrayna müzakerelerini değerlendirdi.

Kuleba, "Devlet başkanımız heyetimize çok net talimatlar verdi. İnsanlar, toprak ve egemenlik üzerine pazarlık yapmayacağız. Pozisyonumuz beton gibi serttir ve uluslararası hukuktan, Ukrayna ordusundan, Rusya'ya uygulanan uluslararası yaptırımlardan, savunmamız için Ukrayna'ya aktarılan ve aktarılmakta olan silahlardan güç almaktadır." dedi.

Ukrayna'nın tarafının kilit talepleri konusunda da konuşan Kuleba, "Türkiye'deki müzakerelerde asgari talebimiz insani sorunların çözümü, azami talebimiz ise ateşkes ve bunun için sürdürülebilir anlaşmanın sağlanması olacaktır" bilgisini verdi.

Kuleba, Türkiye'deki müzakerelerde referandum konusunun konuşulmayacağını, bunun Ukrayna'nın iç meselesi olduğunu kaydetti.

Rusya'nın Ukrayna'daki ilerleyişi savaşın 34. gününde devam ediyor.

MÜZAKERE BAŞLIKLARI NELER?

Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmelerde ele alınması beklenen başlıklar ise şu şekilde;

1) TOPRAK

Müzakerelerdeki en zorlu başlık. Donbas yani ülkenin doğusunda Donetsk ve Luhansk'tan oluşan bölgedeki, Rusya destekli ayrılıkçılar iki yerde de bağımsız Cumhuriyet ilan etti, Rusya tanıdı. Moskova geçen hafta Donetsk'in yüzde 54'ünü, Luhansk'ın yüzde 93'ünü ele geçirdiğini ilan etti. Zelenski önceki gece Donbas'ta çözüm istediğini söyledi.

2) TARAFSIZLIK

Ukrayna'nın tarafsızlığı, Rusya'nın taleplerinin başında geliyor. Moskova, savaş öncesi Ukrayna'nın hiçbir zaman NATO'ya üye olmayacağına dair yazılı güvence istiyordu. Rusya, saldırının amaçlarından birini de Ukrayna'nın silahsızlandırılması olarak ilan etti. Ukraynalı yetkililer, son bir ayda ülkenin NATO'ya üye olmayacağını dile getirdi. Zelenski de önceki gece tarafsızlık konusunda müzakereye hazır olduğunu ilan etti.

3) RUSLARIN HAKLARI

Rusya'nın doğusunda Rusça konuşan bir nüfus bulunuyor. Ukrayna 2019'da çıkardığı yasayla Ukrayna dilini zorunlu hale getirmişti.Memur, asker, doktor ve öğretmen olmak için Ukraynaca konuşmak gerekiyor. Ancak, Rusça'nın statüsü Moskova'ın talepleri arasında bulunuyor.  Zelenski bu başlığın müzakerelerde konuşulduğunu açıkladı.

4) "NAZİLERDEN ARINDIRMA"

Ruslar, "Azak Tugayı" gibi aşırı sağcı grupların Rusça konuşan halka "soykırım" yaptığını iddia ediyor. Ukrayna ise  iddiaları kesin bir dille reddediyor. Bununla birlikte, "Nazilerden arındırma" Rusların ortaya attığı bir kavram ve "silahsızlanma" başlığıyla birlikte anılıyor.

Öte yandan, Ruslar başta Zelenski hükümetinin değişmesinden bahsediyordu. Şimdilerde Ukrayna'nın kendi ordusuna sahip olabileceğinden ancak Batılı ülkelerin silahlarına ve üslerine ev sahipliği yapmamasından söz ediliyor.