MS Hastalığında bağırsak bakteri nakli (fecal microbiata transplantation) yeni bir tedavi yöntemi olabilir mi ?

MS hastalığı özellikle genç erişkinlerde görülen, bağışıklık sistemiminin vücudun kendi yapıtaşlarına zarar verdiği bir hastalıktır.

MS hastalığının nasıl oluştuğuna dair ortaya atılan teorilerden güncel olarak öne çıkanı kuşkusuz bağısak bakterilerinin hastalığın oluşum sürecinde rol oyanayabileceği konusudur.

Bağısak bakterilerinin hastalığın ortaya çıkışında nasıl rol oynadığı ve bağısak bakteri naklinin bir tedavi seçeneği olup olmayacağı ile ilgili merak edilenleri Doç. Dr. Emin Özcan anlattı.

MS oluşumunda bağırsak bakterilerinin rolü nedir?

Yakın zamanda yapılan çalışmalar bağırsak bakterilerinin MS ve diğer bağışıklık sistemi hastalıklarının ortaya çıkış sürecinde rol oynayabildiklerini göstermiştir. Bağırsak içerisinde çok sayıda bakteri bulunmaktadır ve bunlar kendi aralarında bir denge içerisinde yaşamlarını sürdürmektedirler. Yapılan çalışmalarda MS hastalarının bağırsak ortamlarındaki bakteriler incelenmiş ve sağlıklı kontrollerle kıyaslandığında özellikle bazı bakterilerin çok fazla olduğu gözlenmiştir.

Bu bakteriler nasıl etki etmektedir?

MS hastalarında, bağışıklık sistemini uyararak hastalığı tetikleyen bağışıklık sistemini aktif hale getiren bakterilerin oranının arttığı bağışıklık sistemini baskılanmasına yol açan bakterilerin sayısının
ise azaldığı gösterilmiştir. Dolayısıyla belli bir dengesi olan bağışıklık sisteminin dengesi bozularak daha saldırgan bir hale gelmekte ve hastalığın ortaya çıkışına zemin hazırlanmaktadır.

Bağırsak bakteri nakli nedir?

Diğer adıyla fecal microbial transplantation (FMT) sağlıklı bireylerin kalın bağırsak ortamından toplanan bakteri örneklerinin hasta bireylerin kalın bağırsağına kolonoskopi yardımıyla nakledilmesi işlemidir. Teorik olarak hastanın kalın bağısağına bırakılan sağlıklı bireylerin bakterileri ortamda üremekte ve zararlı bakterilerin etkileri azalmakta faydalı bakterilerin etkileri nedeniyle de olumlu sonuçlar elde edilmektedir.


MS hastalığında bağırsak bakteri nakli faydalı mıdır?

Deneysel çalışmalarda bu işlemin faydaları gösterilmiştir. Özellikle MS fare modellerinde faydalı etkiler gözlenmiştir. Literatürde bu işlemin uygulandığı ve uzun yıllar hastalığın ilerlemeden sabit kaldığını gösteren vakalar bulunmaktadır. Ancak henüz çok sayıda hastanın katıldığı kontrollü çalışma yoktur. Ancak deneysel çalışmalar ve yayımlanan vaka örnekleri olumlu etkileri göstermekte olduğundan bu yöntem diğer medikal tedavilere alternatif veya birlikte kullanılabilecek bir tedavi olarak umut vaad etmektedir.

İşlem öncesi yoğun antibiyotik kullanarak hastanın bağırsağının temizlenmesi gerekir mi, sağlıklı kişinin gerçekten sağlıklı olup olmadığı nasıl bilinebilir, MS' in hangi tipinde daha etkili gibi soruların henüz cevap beklediğini belirten Doç Dr Emin Özcan, 2018 yılında başlayan ve hasta alımı devam eden bir klinik çalışma olduğunu ve bu çalışmanın sonuçlarının bir çok bilinmeyeni aydınlatabileceğini belirtti.