TikTok'a erişim engeli dünya çapında artıyor! Hangi ülkeler, neden kısıtlama getiriyor?

Çin menşeili popüler sosyal medya platformu TikTok, Aralık 2024 itibarıyla farklı ülkelerde ciddi kısıtlamalar ve yasaklarla karşı karşıya. Veri güvenliği, ulusal güvenlik endişeleri ve içerik yönetimi konularındaki tartışmalar ve sosyal medya platformlarının sorumluluğu almaması gibi nedenler bu yasakların temelini oluşturuyor. Peki, hangi ülke hangi gerekçelerle ve neden bu 'sabıkası kabarık' denilen uygulamayı sakıncalı buluyor?
 
Arnavutluk: Trajik olay sonrası kısıtlama
Arnavutluk, bir gencin trajik bir olayda hayatını kaybetmesinin ardından Aralık 2024’te TikTok’a bir yıllık yasak getirdiğini duyurdu. TikTok yasağına zemin hazırlayan olay, bir gencin TikTok üzerinde yayılan bir meydan okuma videosu sonrasında hayatını kaybetmesi oldu. Bu trajik durum, ülkede TikTok’a yönelik tepkileri artırdı ve yetkilileri harekete geçmeye zorladı. Bu yasağın 2025’in başlarında yürürlüğe girmesi beklenirken, son olarak Tik Tok'a gelen yasak da bu ülkeden olmuş oldu.
 
Hindistan'dan kalıcı yasak: En büyük pazardı
TikTok’a yönelik en ciddi adım, Haziran 2020’de Hindistan tarafından atıldı. 29 Haziran 2020'de, Hindistan hükümeti Çin ile yaşanan sınır çatışmalarının ardından, uygulama ulusal güvenlik riski olarak görülerek 223 diğer Çin uygulamasıyla birlikte TikTok’u yasakladı. Ocak 2021'de, bu yasak kalıcı hale getirildi. Şubat 2021’de TikTok, yasak nedeniyle Hindistan’daki faaliyetlerini durduracağını ve 2 binden fazla çalışanını işten çıkaracağını açıkladı. Hindistan, 200 milyondan fazla aktif kullanıcısıyla TikTok’un en büyük pazarlarından biriydi.
 
Afganistan ve gençlere yönelik endişeler
Afganistan’da Taliban hükümeti, Nisan 2022’de TikTok’u yasakladı. Taliban yetkilileri, uygulamanın gençleri “yanlış yönlendirdiğini” ve İslami değerlere aykırı içeriklere izin verdiğini belirtti.
 
Somali’de uygulanmayan yasak
Ağustos 2023’te Somali, TikTok’un uygunsuz içerikler ve propaganda yaymak için kullanıldığını öne sürdü. Ancak alınan yasak kararı, teknik nedenlerle henüz uygulanamadı.
 
Kısmi yasaklar: Devlet cihazlarında TikTok kullanımı
Bazı ülkeler, yalnızca devlet cihazlarında TikTok kullanımına sınırlamalar getiriyor. Siber güvenlik kaygıları nedeniyle alınan bu kararlar, veri gizliliği risklerine dayanıyor.
 
ABD'de tam yasak kapıdayken Trump'tan gelen açıklama: 'Belki bu uygulamayı bir süre daha tutmalıyız'
Nisan 2024’te ABD, TikTok’un ana şirketi ByteDance’a 270 gün içinde platformu satmasını zorunlu kılan bir yasa çıkardı. Bu süre sonunda talimat yerine getirilmezse, ülke genelinde bir yasak uygulanabilir.

Zaten 20 Ocak'ta başa geçecek olan ABD Başkanı Donald Trump, 1 Ağustos 2020'de TikTok’u yasaklayacağını duyurmuştu. Fakat son olarak 22 Aralık Pazar günü konuya dair açıklama yapan Trump, TikTok’un ABD’de faaliyet göstermesi gerektiğini savundu. Trump, sosyal medya platformunda milyarlarca görüntüleme aldığını belirterek, uygulamanın yasaklanmaması için olumlu sinyaller verdi. Ancak TikTok’un kaderi, 19 Ocak’a kadar Çinli şirket ByteDance ile ilişkisini kesmesine bağlı.

Trump, Çinli teknoloji devi Tencent’in sahibi olduğu WeChat uygulamasına yönelik de benzer bir karar aldı. Ancak, Haziran 2021’de mevcut Başkan Joe Biden, Trump dönemindeki yasağı iptal ederek uygulamanın ulusal güvenlik tehdidi oluşturup oluşturmadığının araştırılması için Ticaret Bakanlığı’na yetki vermişti.
 
Avustralya ve Fransa: Güvenlik kaygıları
Mart 2023’te Avustralya, TikTok’u devlet cihazlarında yasakladı. Benzer bir adım, aynı yıl Fransa tarafından da atıldı. Hükümetler, bu adımlarla devlet verilerinin güvenliğini sağlamayı hedefliyor.
 
Birleşik Krallık: Resmi cihazlarda yasak
Birleşik Krallık hükümeti, Mart 2023’te TikTok’un resmi cihazlarda kullanılmasını yasakladı. Bu karar da siber güvenlik endişelerine dayanıyor.
 
Endonezya ve Bangladeş: Aralıklı yasaklar
Endonezya ve Bangladeş, TikTok’u zaman zaman engelleyen ülkeler arasında. Yasaklar, genellikle içerik denetimiyle ilgili sorunlara dayanıyor ve geçici olarak uygulanıyor.
 
Pakistan: İçerik sorunları nedeniyle yasak
11 Ekim 2020’de Pakistan, TikTok’u içerik kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle yasakladı. Ancak, platforma yönelik bu yasak, geçici çözümlerle kaldırılabiliyor ve hükümetle platform arasında yapılan anlaşmalara bağlı olarak değişiklik gösteriyor.
 
Türkiye: Kısa süreli kısıtlama
Türkiye’de, 8 Şubat 2023 akşamı ile 9 Şubat 2023 sabahı arasında, TikTok’a kısa süreli bir erişim engeli getirildi. Bu kesinti, çoğunlukla Kahramanmaraş depremleri sonrası platformda manipülatif içeriklerin yayılmasını engellemeye yönelik bir önlem olarak değerlendirildi. Ancak bazı kaynaklar, bu yasağın farklı sebeplerden kaynaklandığını belirtti.
 
Artan endişeler: Veri ve kamu güvenliği
TikTok’a yönelik bu yasaklar, küresel ölçekte artan veri güvenliği ve kamu güvenliği endişelerini yansıtıyor. Özellikle yabancı şirketlere ait uygulamaların ulusal güvenlik üzerindeki potansiyel etkisi, birçok ülkeyi harekete geçirdi.
 
TikTok yasakları dünya gündeminde
Dünya genelinde TikTok’a yönelik alınan bu önlemler, dijital güvenlik alanında yeni bir çağın habercisi olarak görülüyor. Kullanıcı verilerinin korunması, uygulama şeffaflığı ve uluslararası ilişkiler, TikTok’a yönelik kararların merkezinde yer alıyor.