7.4'lük depremden 30 gün önce görüldü: 'Kıyamet Balığı' depremin habercisi mi? En son nerede işaret verdi?
Depremlerin önceden tahmin edilmesi her zaman bilim insanlarının ve halkın ilgisini çekmiş bir konu. Öncü depremler ve çeşitli doğal belirtiler üzerine yapılan araştırmalar yıllardır devam ediyor. Ancak bir balık var ki, binlerce yıldır depremlerin habercisi olarak anılıyor. Peki, 'Kıyamet Balığı' denilen bu balık nasıl oldu da bu unvanı aldı?
Japon mitolojisinde 'deniz tanrısının habercisi'
olarak bilinen Kıyamet Balığı, büyük depremler öncesinde
sığ sularda görülmesiyle ünlü. 2024'ün Nisan
ayında Tayvan'da yaşanan 7.4 büyüklüğündeki Hualien
Depremi'nden tam 30 gün önce kıyıya vuran bu balık, yeniden
dikkatleri üzerine çekti. Tayvan’da, bu derin deniz canlısının
kıyıya çıkmasının ardından büyük bir deprem yaşanmıştı ve bu
durum, Kıyamet Balığı'nın gerçekten de depremleri önceden
haber verip vermediği sorusunu gündeme getirdi.
Depremler ve doğal i̇şaretler
Bilimsel kanıtlar, depremlerin kesin olarak önceden tahmin
edilemeyeceğini gösterse de, tarih boyunca çeşitli doğal
işaretler bu konuda ipuçları sunmuş. Karıncaların yuvalarını terk
etmesi, köpeklerin sebepsizce uluması gibi olaylar, halk arasında
depremin habercisi olarak bilinir. Ancak Kıyamet Balığı, bu
işaretlerin en dikkat çekeni. Özellikle Japonya'da, 2011
Tohoku Depremi'nden önce bu balığın sıkça görülmesi, onun bir
'deprem habercisi' olarak anılmasına neden oldu.
Bilim i̇nsanları ne diyor?
Milliyet'te konuşan Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği
Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Kaynak, Kıyamet Balığı'nın
deprem habercisi olup olmadığı konusunda temkinli yaklaşıyor.
Kaynak, "Balıkların, depremler öncesi atmosferik ve manyetik
değişimleri algılayarak sığ sulara çıkması olası. Ancak bu konuda
kesin bir bilimsel veri yok" diyor. Bu balığın sismik
aktivitelerle ilişkili olduğu yönündeki inanışlar, bilim dünyasında
hâlâ tartışma konusu.
Kaliforniya'daki sarsıcı karşılaşma
16 Ağustos 2024'te Kaliforniya'da, La Jolla Koyu'nda Kıyamet
Balığı'nın ölüsü bulunmuştu. Scripps Oşinografi
Enstitüsü'nün bilim insanları, bu keşfin ardından balığın
depremlerle olan bağlantısını araştırmaya başladı. Ancak iki gün
sonra, bölgede kaydedilen 4.6 büyüklüğündeki deprem, bu
balığın gerçekten bir uyarıcı mı yoksa sadece bir tesadüf mü olduğu
sorusunu akıllara getirdi.
Efsane mi, bilim mi?
Kıyamet Balığı’nın gerçekten depremlerin habercisi olup olmadığı,
bilimsel olarak kesinleşmiş değil. Japonya’da ve dünyanın diğer
bölgelerinde bu balığın görülmesi ile büyük depremler arasındaki
bağlantı, bilimsel verilerle tam olarak desteklenmiyor. Ancak
tarihin tozlu sayfalarından günümüze kadar gelen bu inanış, halk
arasında ve bilim dünyasında merak uyandırmaya devam ediyor.