13 Ocak'ta gökyüzünde eşsiz bir olaya tanık olacağız

---

13 Ocak 2025'te gökyüzünde nadir bir olay yaşanacak. C/2024 G3 (ATLAS) kuyruklu yıldızı, periheliyesine ulaşarak Güneş'e en yakın konumuna gelecek ve aynı zamanda Dünya'ya en yakın mesafeye yaklaşacak.

Fizikçi Pencho Markishki, 13 Ocak günü öğle saatlerinde kuyruklu yıldız C/2024 G3'ün (ATLAS) günberi noktasına ulaşacağını ve yörüngesinin Güneş'e en yakın konumda olacağını belirtti. Kuyruklu yıldız, bu tarihte yıldızdan yaklaşık 13.991.200 kilometre uzaklıkta olacak. Aynı gün, kuyruklu yıldız Dünya'ya en yakın konumda olacak ve gezegenimize yaklaşık 140.173.000 kilometre mesafede bulunacak. Ancak NOVA'nın bildirdiğine göre, Markishki, kuyruklu yıldızın bizim enlemlerimizden karanlık bir gökyüzü arka planında gözlemlenmesinin mümkün olmayacağını vurguladı.

Yaşlı bir kuyruklu yıldız

Kuyruklu yıldız C/2024 G3 (ATLAS), 5 Nisan 2024'te Şili'nin Río Hurtado kentinde bulunan 0,5 metrelik bir yansıtıcı teleskopla yapılan gözlemler sonucu keşfedildi. Keşif sırasında kuyruklu yıldız, Dünya'dan yaklaşık 655 milyon kilometre (4.38 AU) uzaklıkta ve 19 kadirlik zayıf bir parlaklıkta tespit edildi. İlk gözlemler, kuyruklu yıldızın 4.5 yay saniyesi boyunca dağılmış bir koma ve düz bir kuyruk gösterdiğini ortaya koydu. Keşif esnasında, bu kuyruklu yıldızın Oort bulutundan geldiği ve günberi noktasında hayatta kalma şansının çok düşük olduğu düşünülüyordu. Ancak yapılan yörünge incelemeleri, kuyruklu yıldızın daha önce Güneş'e yakın geçmişteki yaklaşımları gösterdi ve bunun, dinamik olarak yaşlı bir kuyruklu yıldız olabileceği sonucuna varıldı.

30 Ekim 2024 itibariyle, C/2024 G3 (ATLAS) kuyruklu yıldızının görünür büyüklüğü 11,9 olarak kaydedildi ve büyük teleskoplarla gözlemlenebiliyordu. Aralık 2024'ün ortalarına gelindiğinde, kuyruklu yıldız 8. kadire kadar parladı ve özellikle güney ve ekvator bölgelerinde şafakta Scopius takımyıldızında gözlemlenmeye başlandı. Ay sonunda, büyüklüğü 5 ila 5,5 arasında olan kuyruklu yıldızın yaklaşık iki yay dakikası boyunca bir koma ve 18 yay dakikası uzunluğunda bir kuyruğa sahip olduğu bildirildi.

2 Ocak'ta kuyruklu yıldız bir patlama yaşadı

2 Ocak 2025'te, astronom Terry Lovejoy kuyruklu yıldızın bir patlama yaşadığını ve büyüklüğünün fotoğrafik olarak 3,7, görsel olarak ise 3,2 olduğunu tahmin etti. 3 Ocak'ta, kuyruklu yıldızın parlaklığı 2-2,4 kadir arasına kadar yükseldi ve çıplak gözle zor bir şekilde gözlemlenebildi. Kuyruklu yıldızın nükleer bir gölgeye ve kuyruğunda karanlık bir şeride sahip olduğu belirtildi. Ancak, kuyruklu yıldızın en yüksek parlaklık seviyesinin tahmin edilmesi zor oluyordu, çünkü büyüklüğü 10 mag'den fazla yayılabilir. Bazı tahminlere göre, kuyruklu yıldızın en parlak olduğu zaman -4 kadire kadar parlayabileceği öngörülmüştü. Günberiden sonra, kuyruklu yıldız güney yönüne hareket ederken, kuzey yarımkürede alçak olacak ve sivil alacakaranlığın sonunda ufkun yalnızca 2 derece üzerinde görülebilecekti.

Ocak ayının ortalarında, artık Kuzey Yarımküre'nin çoğundan görünmeyecek. Ancak Güney Yarımküre'den, kuyruklu yıldızı batıda ufuk üzerinde gün batımından hemen sonra görmek mümkün olacak ve kuyruklu yıldız her gün akşam gökyüzünde daha yüksekte akşama başlayacak. Bu, Güney Yarımküre'deki gözlemcilerin C/2024 G3 Kuyruklu Yıldızı'nı tespit etmeleri için en iyi zaman olacak.

29 Ocak gecesi yeni bir Ay olacak olan küçülen Ay, bu süre zarfında kuyruklu yıldızı gözlemlemeyi de kolaylaştıracak.

Kuyruklu yıldız nedir?

Kuyruklu yıldızlar, Güneş Sistemi'nin oluşumundan sonra hayatta kalan — ya da diğer Güneş Sistemi cisimleri arasındaki çarpışmalardan doğan — ve şimdi Güneş'in etrafında dönen küçük, düzensiz şekilli kaya ve buz dünyalarıdır. Kuyruklu yıldızlar asteroitlere benzer, ancak daha buzludur çünkü Güneş'ten daha uzakta oluşmuşlardır ve zamanlarının çoğunu orada geçirmeye devam ederler. Güneş'e yaklaştıklarında, kuyruklu yıldızlar ısınır ve gaz ve toz atarak onlara kuyruklar verir.