Medya | 21.02.2021 12:41

Habertürk yazarı Sarıkaya uyardı: O şehirde mutant yüzde 50’yi geçti

Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya Türkiye'de yayılmaya başlayan ve yeni varyantlara da rastlanan mutant virüse dikkat çekerek “Özellikle AB ülkeleri, varyant virüsler karşısında sıkı bir kapanmaya giderken, Türkiye’nin açılmayı tartışması normal mi?” diye sordu.

Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, bugünkü köşesinde ilk kez İngiltere’de ortaya çıkan mutasyona uğramış varyant virüsün Türkiye’de de görülmesi üzerine normalleşmeye başlanmasının sorgulanması gerektiğine dikkat çekti.

Bakanlık çevrelerinin “bir kentte son yapılan PCR testlerinin %50’den fazlasının İngiltere’de görülen varyant virüs tespit ettiğini belirttiğini” aktaran Sarıkaya, bu ilin Samsun olduğu tahminine bu konuda bilgi paylaşmak istemeyen yetkilinin şaşırdığını ifade ederek şunları kaydetti:

“Samsun için toplum sağlığı alanında uzman olan özel bir ekibin görevlendirildiğini ve mutant virüsün baskılanması için göreve başladıklarını belirtti. Son dönem Ordu, Giresun ve Trabzon valilerinin aldığı yeni önemlerin temelinin de buna dayandığını bildirdi... Hemen belirteyim, yüz binlik dilimlerde Trabzon, Rize ve Ordu’daki verilerin zirve yapmasının gerisinde tek başına mutantın etkisi yokmuş... Doğu Karadeniz’deki yüksekliğin gerisinde, aile, arkadaş ziyaretlerinin yüksek olması ile maske ve mesafeye dikkat edilmemesinin yattığını belirtti...”

MUTASYONLU VİRÜS NE DEMEK?

Bir organizmanın veya virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişiklik.

RNA virüslerinde DNA virüslerine oranla çok daha fazla mutasyon meydana gelir. SARS-CoV-2 bir RNA virüsüdür.

Mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Mutasyona uğramış organizma ise mutant olarak adlandırılır. Mutasyonların genler üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle, organizmalar mutasyonları gidermek için DNA onarımı gibi mekanizmalara sahiptir.

MUTASYONLU VİRÜS KAÇ KİŞİDE TESPİT EDİLDİ?

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi ve Gazi Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hasan Tezer, "Ülkemizde de Sağlık Bakanlığının verisine göre 400 civarında insanın mutasyonlu virüs ile enfekte olduğunu, Güney Afrika ve İngiltere varyantlarının olduğunu biliyoruz. Ülkemize has mutasyonların olduğunu da biliyoruz; ama ülkemizdeki varyantlarının nasıl etki edeceğini bilmiyoruz. Ama dünyada İngiltere varyantının mutasyonunun daha kolay hücreye yapıştığını daha çok enfeksiyon geliştirdiğini ve daha düşük miktarda virüs yüküyle enfeksiyon geliştirdiğini biliyoruz. Ancak Güney Afrika ve Brezilya mutasyonları aynı mutasyona sahip olsa da ek başka mutasyonlar da gösteriyor. Bu mutasyonlarda aşı ya da doğal hastalık geçirseniz de oluşan antikorlarda nötralizasyonu tam istediğimiz şekilde gerçekleştiremiyor. Bu da aşı ve doğal enfeksiyon sonrası belki tekrar hastalanmanıza sebep olabilecek bir hadise. Bunların bizi endişe edici duruma getirmemesi için uygulayacağımız kurallar çok önemli. Maske, mesafe ve hijyen beraberinde aşılamaların hızlı bir şekilde yapılması gerekiyor" dedi.

"VAKA SAYILARI ARTABİLİR"

Bundan sonra vaka sayılarının artabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Tezer, "Çünkü Avrupa'da vaka sayıları artıyor. Mutasyonlu virüs ülkemizi etkileyecek mi etkilemeyecek mi' şubat ayının ortasından sonra göreceğiz. Hesaplara, verilere göre öngörü bu. Bu verilerle birlikte çok yakın bir zamanda her ilin kendi sayısı açıklanacak, her hafta ve her il kendi vaka sayısına göre, istenilen vaka sayısına göre hedeflenen kısıtlamaları lokantalarla ilgili restoranlarla ilgili durum değerlendirmesi yapacak. Bugün itibarıyla bunlarla ilgili yorum yapmak çok kolay değil. Ülkemizde de mutasyonlu virüsler artıyor ve bunlar çok daha kolay yayılıyor. Bizim burada çok dikkatli adımlar atmamız gerekiyor. Ülkemizde bölge bölge vaka sayıları değişiyor. Bazı bölgelerde çok az varken, bazı bölgelerde fazla sayıda olabiliyor. Bunda coğrafi yapı, sosyal yapı, yaşam biçimi, her şeyin etkili olduğunu biliyoruz. O yüzden il il değerlendirmenin il pandemi kurulları tarafından yapılması doğru bir yaklaşım olacaktır" diye konuştu.

MUTASYONLU VİRÜS HANGİ İLLERDE?

Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Şehir Hastanesi Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sema Turan, mutasyonlu virüs görülen kent sayısının 23’e yükseldiğini belirtti. 23 şehrin hangileri olduğuna dair ise henüz bir bilgi paylaşımı Sağlık Bakanı ve Bakanlık tarafından yapılmadı. Ancak son gelen bilgilere göre; Eskişehir'de 10 katlı bir bina mutasyonlu korona virüs nedeniyle karantinaya alındı. Ayrıca Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın Trabzon'da mutasyonlu korona virüse rastlandığı bilgisini paylaştı.

Bakan Koca, Bilim Kurulu toplantısı ardından yaptığı açıklamada ise Türkiye’de görülen mutasyonlu virüsü dikkatle takip ettiklerini belirterek, “Riskli mutasyonlar sınır tanımadan yayılıyor. Ülkemizdeki İngiltere mutasyonu 196 oldu, 2 Güney Afrika, 1 de Brezilya varyantı ile karşılaşıldı. Yeni mutasyonların görüldüğü ve vakaların yeniden artışa geçtiği bugünlerde tedbirlerden taviz vermeden mücadelemizi sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.

MUTASYONLU VİRÜS TEHLİKELİ Mİ?

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sema Turan, "Mutasyonla ilgili çok fazla sayıda haber ve bilgi çıkmış durumda. Dünyadan da sürekli bilgi geliyor. İngiltere'de başlayan mutasyonların duyurulmasıyla birlikte hepimiz alert olduk. Burada en büyük merakımız 'mutasyonun hastalık şiddeti üzerine etkisi ne olacak?' Şu anda hastalık şiddetine dair olumsuz bir bilgi elimize gelmedi; dünyadan da ülkemizden de. Evet; bazı mutasyonlar gerçekleşti. Ama hastalığın şiddetini arttırdığına dair bir kanıt şu an elimizde yok. Kişisel olarak şunu söyleyebilirim ki virüs yaşamını devam ettirmeye çalışıyor aslında. Her türlü önlemi arttırdığımızda virüs başka bir yol deniyor. O nedenle mutasyona uğruyor. Bu tam da bir savaş gibi aslında. Bu mutasyonların sonucunda hastalık şiddetini etkileyen bir durumla ben yoğun bakımlarımızda karşılaşmadım'' ifadelerini kullandı.

MUTASYONLU VİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELER?

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, İngiltere'de ortaya çıkan mutasyonlu koronavirüse ilişkin DHA'ya açıklama yaptı.

Prof. Dr. İlhan, mutasyonlu virüsün öldürücülüğünün az olmasının iki nedeni olabileceğine vurgu yaparak, "Bulaştığı kişi sayısı fazladır, daha hafif hastalık yapıyor olabilir ya da bulaştıklarında bir bölümünde yine hastalık olabileceği gibi bir bölümü daha hafif geçiriyordur, o yüzden de öldürücülük hızı düşmüş olabilir. Bunu takip edip görmek gerekiyor. Kısıtlamalara uymak gerekiyor, vatandaşlarımız şunu düşünmeli; eğer yüzde 70 bulaştırıcılık fazlaysa en az benim iki kat önlem almam gerekiyor. İngiltere'den gelen 15 hastanın tedavisinin devam ettiğini biliyoruz, yakınları da karantinada. İngiltere'deki meslektaşlarımız, öksürük ve solunum semptomlarının daha fazla olduğunu söylüyorlar. Burada da muhtemelen öyledir" ifadesini kullandı.

KTÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Farabi Hastanesi Test Merkezi sorumlusu Prof. Dr. Faruk Aydın, mutasyonlu virüsle ilgili Demirören Haber Ajansı'na (DHA) açıklamalarda bulundu. Koronavirüse kıyasla daha hızlı yayılan mutant virüs takibinin Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda yapıldığını belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, Trabzon'da mutasyonlu virüs görüldüğünü açıkladı. Mutant virüsün koronavirüsten 1,5 kat daha hızlı bulaştığını söyleyen Prof. Dr. Aydın, ortamlarda bir arada bulunma süresinin kısaltılarak çift maske takılması uyarısında bulundu.

Mutant virüsün daha hızlı bulaşarak daha az miktarda virüsle bile hastalık bulaştırabileceği konusunda uyaran Prof. Dr. Aydın, “Mümkünse varyantların arttığı bu koşullarda toplantıların, insanların, toplulukların bir araya gelmesinin önlenmesi gerekiyor. Mesafeyi 1,5 metreden 2 metreye çıkarmak gerekiyor. Aynı ortamda bulunma süresini önceden 15 dakika diyorduk, mutant virüsler nedeniyle artık 10 dakikaya düşürmek gerekiyor. Tek maske kullanımını çift maskeye çıkarmak gerek. Ortalama 1,5 kat bulaşma hızını artırdığını söyleyebiliriz. Bulaşma hızı 1,5 kat arttı diye mesafeyi de 1,5 kat açma kriterine ihtiyaç yok. Sadece süreyi azaltın ve daha uzak durun. Havaya çıkan partiküllerin size ulaşması daha kolay, az miktarda bulaşmasıyla hastalık oluşturması için yeterli oluyor” dedi.